In de Europese skigebieden voltrekt zich een opvallende verandering. Iets waar je ongetwijfeld al over gelezen hebt. En zelf al ervaren hebt. Zoals wijzelf afgelopen jaren. Zowel in Engelberg als in Flaine dit jaar (en eigenlijk ook afgelopen jaren).
Niet slechts een seizoensafwijking
Liften hangen stil in sommige gebieden. Er ligt onvoldoende sneeuw. Dat was in januari 2023 in Flaine zo, maar ook op bijvoorbeeld de Schneeferner gletsjer. Een bewijs dat het landschap in de winter veranderd. Groen beneden. Alleen wit beneden. Wat ook in de zomer goed te zien is (wegtrekkende gletsjers).
Deze transformatie is niet slechts een seizoensafwijking; het is een duidelijk teken van hoe de klimaatverandering het hart van de wintersport aantast.
Op de Zugspitze, de hoogste top van Duitsland, gebruiken ze geen kunstsneeuw. Maar nu de gletsjer zich terugtrekt, staat de toekomst van zelfs zulke hooggelegen skioorden op het spel.
Klimatologen zoals Harald Kunstmann van KIT Campus Alpin voorspellen alarmerende trends: een potentiële temperatuurstijging van 4°C tegen 2050 en een verkorting van de sneeuwvalperiodes, wat natuurlijk een sombere toekomst voor de wintersport schetst.
Eerder deelden we al en Zwitsers onderzoek, dat de sneeuwgrens 100-en meters stijgt de komende jaren. Wat betekent dit voor die gebieden tussen de zegge 600 en 1.500 meter>
Skischaamte
En er rijst bovendien ook een nieuwe zorg bij mensen zelf: skischaamte.
Wat is skischaamte?
Skischaamte is het gevoel dat je krijgt als je beseft dat je skivakantie misschien niet zo goed is voor het milieu.
Is het dan eigenlijk wel oké om zoveel kilometers af te leggen, terwijl we weten dat reizen slecht is voor het klimaat? Een vraag die in de documentaire op de EO deze winter te zien was.
Maar als je bijvoorbeeld dit leest:
Een weekendje Barcelona staat qua uitstoot gelijk aan een maand skiën
Arjen de Graaf, Nederlandse Ski Vereniging
Arjen geeft ook aan dat de wintersportindustrie druk bezig is met verduurzamen. Zo zijn er liften op zonne-energie, duurzame sneeuwkanonnen en wordt er geëxperimenteerd met pistebully’s op waterstof. “Het is dan ook niet nodig om skischaamte te hebben”, zegt De Graaf. Overigens ook initiatiefnemer van onder andere wepowder.com.
Lees ook: Hoe gaat een wintersportgebied om met duurzaamheid?
Skigebieden staan op een kruispunt
Hoe dan ook, normaal gesproken kijk je net als ik uit naar de dikke lagen sneeuw om te kunnen skiën of snowboarden, liefst door de poeder, toch?
Maar ik ben er de laatste jaren wel steeds meer mee bezig, wat als de natuur ons in de steek laat en er niet genoeg sneeuw valt? Waarbij de vraag ook andersom kunt stellen; wat als wij de natuur in de steek laten…
Er is wel een technologische oplossing die skigebieden gebruiken om pistes besneeuwd en klaar voor actie te houden. Wat op zich een huzarenstukje is.
Echter, er is een keerzijde. Het produceren van kunstsneeuw is behoorlijk prijzig en vereist veel energie. Denk maar aan de impact op je energierekening als je continu zware machines laat draaien – dat is wat resorts ervaren, maar dan op gigantische schaal.
Bovendien is het niet alleen een kwestie van geld; het gaat ook over de ecologische voetafdruk. Het intensieve energiegebruik en de gevolgen daarvan passen niet echt in het plaatje van duurzaamheid en zorg voor onze planeet.
Skioorden staan dus voor een behoorlijke uitdaging en al veel gebieden zijn hier al langer mee bezig, zoals Arjen aangeeft. Aan de ene kant willen ze dat de pistes bruikbaar blijven voor wintersportliefhebbers. Aan de andere kant moeten ze rekening houden met de stijgende kosten en de milieueffecten van het produceren van kunstsneeuw. En hebben ze een morele verplichting naar aarde.
Evenwicht tussen economische belangen en milieubewustzijn
Dit vraagt sowieso om een evenwicht tussen economische belangen en milieubewustzijn. Deze situatie dwingt skiresorts om innovatief te zijn en te zoeken naar duurzamere praktijken. Ze moeten per definitie meer investeren in groene technologieën of andere manieren vinden om hun impact op het milieu te verminderen.
Het is een complexe puzzel waarbij ze moeten afwegen hoe én of ze een fantastische ski-ervaring kunnen blijven bieden zonder onze planeet verder in het nauw te drijven.
Het is duidelijk dat de toekomst van wintersport niet alleen afhangt van sneeuwval, maar ook van slimme, duurzame keuzes.
Keuze van Dachstein: gletsjer stopt de liften
De Dachstein gletsjer in Oostenrijk belichaamt dit keerpunt. Ooit bruiste het hier van de skiërs, maar in het voorjaar van 2023 werden de pistes gesloten, voor altijd. De liften zijn ontmanteld en een einde gemaakt aan een erfenis van vijf decennia.
De gedurfde stap onderstreept een cruciale verschuiving in het alpiene toerisme, waarbij de nadruk ligt op aanpassingsvermogen en innovatie.
De Dachstein-gletsjer in Oostenrijk heeft feitelijk een 180 gedaan. In plaats van vast te houden aan het klassieke skiën, wat steeds lastiger wordt door klimaatverandering, hebben ze besloten om het roer om te gooien. Ze zijn overgestapt op andere activiteiten zoals langlaufen, het verkennen van hangbruggen, en het ontdekken van ijspaleizen.
Kortom, Dachstein is niet alleen maar met de tijd meegegaan; ze zijn een voorbeeld van hoe je kunt inspelen op veranderingen en tegelijkertijd iets nieuws en spannends kunt bieden.
Best een slimme move, toch?
Dit zou weleens de nieuwe norm kunnen worden voor hoe we denken over en genieten van onze tijd in de bergen.
Nieuwe manier om naar bergtoerisme te kijken
Dit is niet zomaar een verandering; het is eigenlijk een hele nieuwe manier om naar bergtoerisme te kijken. In plaats van te focussen op enkel skiën, opent Dachstein de deuren naar een scala aan activiteiten die niet alleen tof zijn, maar ook een stuk vriendelijker voor onze planeet.
In de afgelopen twee zomers is al 10% van het gletsjerijs in Zwitserland verdwenen.
Peter Kuipers Munneke, Weerman en gletsjerdeskundige
Hoe blijven de Alpen boeien voor toekomstige generaties
We staan op een kantelpunt: hoe blijven we hangen aan het oude skiën, of omarmen we een nieuwe vorm van bergbeleving?
Houden we vast aan tradities of stappen we in een nieuwe, duurzame richting? Dat laatste kan niet anders.
Alpen zijn een klein voorbeeld
De Alpen zijn een klein voorbeeld van een wereldwijde discussie over klimaat en onze toekomstige keuzes. Terwijl we op de drempel van verandering staan, kunnen we ons wat ons betreft afvragen:
welke erfenis willen we achterlaten voor deze majestueuze bergen en hun bewoners? Welke rol kunnen we nu zelf spelen?
Het gaat om onze verantwoordelijkheid, voor onszelf en toekomstige generaties.
Video
Check ook deze video die het goed en ook heftig laat zien.
De weg vooruit
De vraag is niet alleen hoe we de Alpen kunnen blijven bezoeken zonder schaamte, maar ook hoe we kunnen bijdragen aan een duurzamere toekomst voor deze geliefde regio’s.
Het gaat erom dat we ons bewust zijn van onze impact en actief zoeken naar manieren om die te verminderen, of het nu gaat om het kiezen van groenere reisopties of het ondersteunen van skigebieden die zich inzetten voor duurzaamheid.
Terwijl de wintersportwereld evolueert, worden we allemaal uitgenodigd om deel te nemen aan een kritisch en noodzakelijk gesprek over onze relatie met de natuur en hoe we onze passies kunnen voortzetten op een manier die zowel respectvol is voor het milieu als bevredigend voor onze avontuurlijke geest.
Wat kunnen we doen?
Er zijn belangrijke stappen die ondernomen wordenom de uitstoot van CO2 te verminderen en hernieuwbare energiebronnen te bevorderen.
Bewustwording van de klimaatverandering en haar gevolgen is ook essentieel om tot een duurzame toekomst te komen. En naast bewustwoording daadwerkelijk ook zelf je steentje bijdragen waar dat past en kan. Dat begint thuis al. Bijvoorbeeld:
- door je skispullen goed te verzorgen, zodat ze langer meegaan.
- Of met de trein op wintersport.
- Kiezen van een “groen skigebied”.
- En nog veel meer: Hier vind je een overzicht van al onze artikelen over ecologisch wintersporten.
