Lawines
Gemiddeld vallen er ieder jaar meer dan 100 doden in de Alpen door lawines. Het dubbele aantal wordt jaarlijks onder een lawine bedolven.
Daarom is onderstaande belangrijk voor iedereen.
Hoe ontstaat een lawine? Waar moet je op letten? Wat zijn je overlevingskansen? En hoe vergroot je deze kans?
Lawine video
Zie hier hoe heftig lawines kunnen zijn:
Lawine, wat is het?
Een lawine is een sneeuwmassa die in de bergen loskomt en naar beneden schuift met hoge snelheid. Een soort reuzegolf van sneeuw.
Met een enorme druk wordt alles op de weg van de lawine weggeblazen. Van bomen tot huizen.
Lawines zijn dus zeer gevaarlijk. Niet voor niets worden ze ook wel “de witte dood” genoemd.
Elk jaar overlijden zo’n 100 mensen door een sneeuwlawine.
Een kleine verstoring in het sneeuwdek kan de lawine opwekken. Als je dus offpiste gaat, kan je zomaar een lawine veroorzaken.
Het rijden van poeder an sich is niet gevaarlijk. Het zijn de omstandigheden en wijzelf die het gevaarlijk maken.
(van Wepowder.com)
Lawinegevaar
Het lawinegevaar is het het grootst als er grote hoeveelheden verse sneeuw op de berg valt. En wordt nog groter als na de grote sneeuwval een mooie dag volgt.
Oude en nieuwe sneeuwlagen hechten niet altijd goed met elkaar. Zeker als het lange tijd niet heeft gesneeuwd en de bovenlaag heel hard is geworden. Als er dan een pak sneeuw valt, moet je oppassen.
Overal.
Maar ook als later in het seizoen de zon vel schijnt op het sneeuwdek en het sneeuwdek daardoor zwaar wordt. Op een gegeven moment is het sneeuwdek dan zo zwaar, dat het naar beneden wilt en zal vallen.
Dit filmpje van RTL Nieuws legt het goed uit:
Ontdek de Winter gidsen
Lawinegevaar in 5 niveaus
Lawinegevaar wordt aangeduid in 5 categorieën.
De ANWB legt deze 5 als volgt uit:
Niveau 1 – Gering gevaar
Dit is de normale situatie voor ongeveer 1/3 deel van de winter. De omstandigheden zijn goed, de sneeuwlaag is stevig en betrouwbaar. Spontane kleine lawines zijn mogelijk, met name bij natte sneeuw.
Op extreem steile hellingen is bij sneeuwophoping een lawine mogelijk. Lawines worden over het algemeen alleen veroorzaakt bij een grote extra belasting. Bijvoorbeeld door een grote groep skiërs die tegelijk van een steile helling gaan.
Niveau 2 – Matig gevaar
Ook ongeveer 1/3 van de winter. De omstandigheden zijn merendeels goed. De sneeuwlaag heeft zich op steile hellingen niet optimaal gezet. Groepen skiërs/boarders kunnen lawines lostrappen. Bij steile hellingen (> 30 graden) kunnen ook eenlingen lawines veroorzaken. Hier kunnen ook spontaan lawines ontstaan. Dit zijn over het algemeen kleine lawines. Ga sowieso niet op hellingen steiler dan 40 graden.
Niveau 3 – Aanzienlijk gevaar
Ongeveer 1/4 van de winter. De omstandigheden zijn deels slecht. Het sneeuwdek heeft zich op veel plekken slecht gezet. Een enkele skiër of boarder kan al een lawine veroorzaken. Spontane lawines komen op steile hellingen regelmatig voor. Deze lawines kunnen van een behoorlijke omvang zijn een ook vlakker terrein bereiken. Tourtochten alleen verantwoord mogelijk voor mensen die echt weten waar ze mee bezig zijn. Ervaring in de beoordeling van het lawinegevaar is noodzakelijk. Ga niet op hellingen steiler dan 35 graden.
Niveau 4 – Groot gevaar
Meestal slechts een paar dagen per winter. De omstandigheden zijn slecht, er is acuut gevaar.
Het sneeuwdek is slecht gezet. Er ontstaan spontaan grote lawines. Ga niet buiten de normale piste skiën of boarden! Zoek het steile terrein niet op. De belasting van een enkele skiër is voldoende om op talrijke hellingen lawines te veroorzaken. Beperk je altijd tot hellingen onder de 30 graden.
Niveau 5 – Zeer groot gevaar
Deze situatie komt zeer zelden voor. De omstandigheden zijn zeer slecht. Ernstig risico. Lawines ontstaan spontaan.
Grote catastrofale lawines tot in de dalen zijn mogelijk. Het skigebied zal meestal gesloten zijn. Ook wegen, spoorlijnen en complete dorpen kunnen afgesloten zijn. Thuisblijven!
Laad je niet misleiden
Denk niet dat lawinegevaar 2 ongevaarlijk is (zie hieronder, de lawine bij Crans Montana in februari 2019). Het is een exponentiële schaal.
Podcast over Offpiste en Veiligheid
Hoe ontstaat een lawine?
Het is uiteraard een complexe studie, maar al met al is er aantal handvatten, namelijk:
- Een lawine wordt veroorzaakt wanneer er veel sneeuw is gevallen in korte tijd.
- Wanneer de helling steiler is dan 30 graden, dan wordt de kans op lawines direct groter.
- De wind is belangrijk. Die kan de sneeuw opgejaagd hebben naar een bepaald gebied, waar de sneeuw dan zwaar wordt, gezien de sneeuwmassa die daar is toegenomen.
- De zon is belangrijk. Zeker later in het seizoen, zie je op zuidhellingen waar de zon goed brand en de sneeuw zwaar maakt, lawines ontstaan.
- Logischerwijs is ook de temperatuur belangrijk. Die kan de bovenlaag zwaarder maken als de temperatuur omhoog gaat. Daarvoor hoeft de zon dus niet te schijnen.
- Een trigger. Verreweg de meeste lawines worden getriggerd door iets, bijvoorbeeld een skiër of snowboarder.
Wat doe je als je in een lawine komt?
Sowieso moet je eerst je voorzorgsmaatregelen nemen:
- Het weerbericht controleren.
- Actuele lawinebericht lezen. Iedere dag.
- Lawinepieper, schep en sonde mee. Oefen regelmatig met de lawinepieper.
- Bij voorkeur ook een airbag.
- En ga nooit alleen. En als je het gebied niet kent, huur een gids.
- Doe een lawine cursus via bijvoorbeeld Snowsafety of online via Wepowder
if in doubt, don’t go out.
Wat is een lawinepieper?
Een lawinepieper is een must als je offpiste gaat. Het is een zendertje waardoor je sneller teruggevonden kan worden. Bovendien kun je je maatjes er mee zoeken.
Wat is een lawine airbag?
Een lawine airbag is een rugzak met een luchtballon erin. Voordat je in een lawine komt trek je aan een touwtje om de luchtballon op te blazen. Hierdoor blijf je bovenop de sneeuw drijven. En is de kans veel kleiner dat je bedolven wordt.
Hoe overleef je een lawine?
- Zorg dat je een lawinepieper hebt, zodat anderen (je vrienden, de hulpdiensten) je snel kunnen opsporen.
- Probeer te schuilen achter een rots of boom.
- Zorg dat je, zover dat mogelijk is, op de top van de sneeuw blijft. Door zwembewegingen. Maar beter nog door een airbag.
- Probeer één arm omhoog te houden. Hierdoor heb je kans dat je arm of hand uit het sneeuwdek steekt. En de reddingswerkers je kunnen zien.
- Zodra je vastzit in een lawine, probeer ruimte bij je gezicht te krijgen. Hierdoor krijg je ruimte om te ademen. Met een klein beetje ruimte, kan je het 30 minuten volhouden. Spuug, om te merken hoe je ligt. Naar boven of beneden toe.
- Blijf kalm. Eigenlijk net als freedivers, die door kalm te blijven minuten lang geen adem hoeven te halen.
Overlevingskans lawine
Lawine Oostenrijk
De meest beruchte lawine van Oostenrijk is de lawine in Galtür (23 februari, 1999). In totaal werden 38 mensen gedood, onder wie 6 Nederlanders. In tien dagen tijd viel er maar liefst 245cm sneeuw. Gedurende negen dagen was lawinegevaar 5, de hoogste categorie, van kracht.
Met een snelheid van 290 km/uur en over een breedte van 400 meter bereikte de stuifsneeuwlawine Galtür en verwoestte daarbij 13 woonhuizen.
(bron)
Lawine Zwitserland
Dit jaar was er een ongelukkig moment in Crans Montana. Bekijk hier de ervaring van een skiër die op dezelfde piste was.
Lawineberichten
Lees hier de Lawineberichten in diverse regio’s in de Alpen
Duitsland
Oostenrijk
Zwisterland
Italië
- Valle d’Aosta
- Piemonte, Torine
- Lombardia, Sondrio
- Trentino
- Dolomiti, Belluno
- Friuli, Venezia, Giulia
- Südtirol, Bolzano
Frankrijk
Ride safe. Ride smart.
